به نام خدا 

مقدمه

نگاهی به آمار و ارقام ارائه شده و تجربیات حاصل از مطالعات کاهش آب یه حساب نیامده در ایران و جهان مؤید این است که اکثر حوادث و اتفاقات پدید آمده در سیستم های توزیع آب شهری ناشی از انشعابات مشترکین بوده که در اغلب موارد عدم رعایت مقررات و موازین فنی در اجرا و بهره برداری از آن، موجب بروز چنین مواردی گردیده است. که این امر موجب تحمیل بار مالی و تلفات آب خواهد گردید.

در حال حاضر با توجه به نیازها و تقاضای قابل ملاحظه خدمات شهری بویژه در بخش آب لزوم عملکرد صحیح در این بخش ضروری است. در اولین ارتباط، از جمله خدمات شهری که شرکتهای آب و فاضلاب در بخش آب متولی ارائه آن می باشند، واگذاری انشعابات به متقاضیان است. لذا با توجه به حجم قابل ملاحظه فعالیتها در این بخش لزوم استانداردها و دستورالعمل های فنی و اجرایی به وضوح مشخص است.

با توجه به این امر، دستورالعمل حاضر به عنوان راهنمایی در نصب انشعابات آب تدوین گردیده است. دراین دستورالعمل ابتدا تعاریف اولیه آورده شده و پس از آن اصول و مقررات لازم الرعایه در نصب انشعابات آب مورد بحث قرار گرفته و در نهایت نصب انشعابات آب به تفصیل تشریح گردیده است.

شهریار سرابندی

نماینده مجری طرح نصب انشعابات آب

تعاریف 

تعاریف

متقاضی

متقاضی عبارتست از شخص حقیقی یا حقوقی که برقراری انشعابات آب و فاضلاب و یا تعیین در قطر انشعاب و ظرفیت قراردادی را درخواست نموده ولی هنوز درخواست وی انجام نشده باشد.

مشترک

مشترک شخص حقوقی یا حقیقی بوده که انشعاب یا انشعابهای آب و فاضلاب مورد تقاضایش طبق مقررات برقرار شده باشد.

شرکت

در اینجا شرکت همان شرکت آب و فاضلاب می باشد

شبکه عمومی توزیع آب

شبکه عمومی توزیع آب عبارتست از کلیه تأسیسات و تجهیزات توزیع آب از قبیل مخازن ذخیره، خطوط اصلی و توزیع آب و همچنین ایستگاههای پمپاژ داخل شبکه که کاملاً متعلق به شرکت است.

انشعاب آب

آن بخش از لوله فرعی که مقطع آن متناسب با کنتور و ظرفیت انشعاب آب مشترک در نظر گرفته می شود و در نهایت خط آبرسانی یا شبکه عمومی توزیع آب را (محل نصب شیر انشعاب) به نقطه تحویل (محل نصب کنتور) متصل می نماید، اعم از لوله و متعلقات مربوطه تا شیرفلکه بعد از کنتور انشعاب نامیده می شود و متعلق به شرکت است.

تأسیسات و تجهیزات آب مشترک

کلیه تأسیسات و تجهیزات آب و نیز سیستم لوله کشی که به بعد از نقطه تحویل (محل نصب کنتور) توسط مشترک یا مشترکین ایجاد می شود تأسیسات و تجهیزات مشترک نامیده می شود و متعلق به مشترک یا مشترکین است.

وسایل اندازه گیری

وسایل اندازه گیری و کنترل عبارتند از کنتور یا کنتورها و سایر ملحقات و کلیه وسایل و دستگاههای مربوطه که به منظور محدود کردن یا سنجش دبی و حجم آب، طبق قرارداد در نقطه تحویل نصب می گردند. این وسایل کلاً متعلق به شرکت و در اختیار وی می باشد و محل نصب آنها در تمامی موارد توسط شرکت تعیین می گردد.

اصول و مقررات و دستورالعمل نصب انشعابات

اصول و مقرراتی که در این مجموعه ارائه گردیده است، مجموعه اصول و قواعد فنی بوده که رعایت آن در طراحی، محاسبه، اجرا و بهره برداری و نگهداری از انشعاب آب آشامیدنی اماکن، اعم از مسکونی و غیر مسکونی به لحاظ اطمینان از ایمنی، بهداشت، بهره برداری مناسب، کاهش تلفات آب، آسایش و صرف اقتصادی الزامی است.حدود کاربرد اصول و مقررات تعریف شده در دستورالعمل حاضر به شرح زیر است:

-  ساختمانهای موجود و دارای انشعاب مشمول اجبار رعایت ضوابط مندرج در این دستورالعمل نمی باشد.

-  هر نوع تغییر، توسعه یا نوسازی که در ساختمانهای موجود صورت می گیرد، با رعایت نکات مندرج در این دستورالعمل باشد.

-  در کلیه ساختمانهای جدید الاحداث رعایت مقررات مندرج در این دستورالعمل اجباری بوده و مسئولیت نظارت و اجرای آن برعهده امور مشترکین شرکت آب و فاضلاب است.

 اجرا

رعایت مجموعه مقررات زیر در حین اجرا الزامی است:

- نصب انشعاب بایستی فقط و فقط بر طبق نقشه های اجرایی انجام گیرد.

- اجرای کار نصب انشعاب توسط استادکاران آموزش دیده و ماهر صورت گیرد. عملیات بازرسی تأیید یا رد اجرای عملیات به عهده واحد فنی و امور شرکت آب و فاضلاب می باشد.

- نصب انشعاب باید با توجه به صرفه جویی در مصالح و دست مزد، حفاظت در برابر خرابی و آسیب دیدگی، خوردگی و این قبیل موارد انجام شود.

- نصب انشعاب آب فقط باید با لوازمی که شرکت تهیه نموده انجام پذیرد و به هیچ وجه هیچیک

از لوازم نباید از بیرون و یا توسط مشترک تهیه و استفاده گردد.

- حداقل فاصله بین کمربند دو انشعاب از خط اصلی ۵۰ سانتی متر می باشد.

- فاصله حداقل ۱۱ سانتی متر بین کنتورهای موازی جهت آچارکشی ضروری است

- زاویه نصب کمربند انشعاب ۴۵ درجه باید باشد.

- محفظه شیر قطع و وصل باید با بتن kg/m۳ ۲۰۰ تثبیت گردد.

- محفظه شیر قطع و وصل باید با کف خیابان یا پیاده رو همسطح باشد.

- در صورتی که محل نصب کنتور در داخل ملک کف سازی نباشد نصب انشعاب مجاز نمی باشد.

- درجریان نصب لوله و دیگر اجزای انشعاب باید داخل لوله ها و فیتینگ ها از ذرات فلز، ماسه، خاک، مواد آب بند و ... کاملاً پاک گردد.

- قبل از نصب کنتور، از سالم بودن پلمپ اطمینان حاصل گردد.

- قبل از نصب کنتور در خط لوله مجدداً بایستی از عدم وجود ذرات خارجی در لوله اطمینان پیدا گردد. برای این منظور لازم است برای مدتی آب به طور کامل جریان پیدا کرده تا کلیه ذرات معلق از لوله خارج شود.

- موقعیت نصب کنتور بایستی به گونه ای باشد که در تمام اوقات در داخل آن آب وجود داشته باشد برای این منظور پیشنهاد می گردد که کنتور در پایین ترین ارتفاع محل مصرف نصب شود.

- بعد از نصب کنتور بایستی تمام حباب های موجود در خط لوله و کنتور از آن خارج شود برای این منظور بایستی دبی خروجی از کنتور توسط یک شیر به تدریج از کمترین مقدار دبی تا دبی ماکزیمم باز شده و به مدت حداقل یک دقیقه در این دبی کار کند.

- هنگام نصب باید توجه داشت که کنتور افقی باشد و صفحه نشان دهنده آن نیز رو به بالا باشد در غیر این صورت امکان کاهش در دقت و عملکرد کنتور وجود دارد.

- محل نصب کنتور حتی الامکان باید عاری از گل و لای و مواد خورنده باشد.

- هنگام نصب باید به فلش نشان دهنده جریان که روی پوسته کنتور حک شده توجه داشت که هم جهت با جریان آب باشد.

- نصب کنتور در محل هایی از خطوط لوله که امکان وجود ضربه آب (ضربه قوچ) می رود مجاز نمی باشد.

- نصب کنتور بصورت تخلیه آزاد مجاز نبوده و بایستی در قسمت خروجی کنتور مقداری مقاومت وجود داشته باشد. فشار معکوس خروجی کنتور حداقل ۱/۰ بار می باشد.

- نصب کنتور و متعلقات مربوطه بایستی دردرون حوضچه مناسب صورت گیرد.

- برش آسفالت با دستگاه کاتر به عمق تا ۱۰ سانتیمتر (دو خطی) و عرض ۳۰ سانتی متر

- تخریب و برداشت پوشش بتنی در مسیر لوله انشعاب به عرض ۳۰ سانتیمتر به ضخامت تا ۲۰ سانت

- حفاری افقی به عرض ۳۰ سانتی متر و عمق ۷۰ سانتی متر

- پر کردن کانال با خاک سرندی ۱۰ سانتی متر زیر و ۲۰ سانتی متر روی لوله انشعاب به عرض ۳۰ سانتی متر و تثبیت پایه شیر پیاده رو

- پهن نمودن نوار اخطار آبفا روی خاک سرندی به طول حفاری

- خاکریزی نهایی روی خاک سرندی با خاک حاصل از خاکبرداری به صورت غرقاب کردن و تهیه کسری خاک بدلیل نشت خاک

- جمع آوری و مواد اضافی به خارج از محل کارگاه تا شعاع ۲۵ کیلومتر

- مرئی سازی و تثبیت دریچه شیر پیاده رو با ملات سیمان به ضخامت ۱۰ سانتی متر و کاملاً هم سطح زمین

- تهیه و نصب علائم شناسایی محل شیر پیاده رو با درج فاصله از دیوار و آرم آبفا با اسپری رنگ آبی

- حفاری محل نصب حوضچه پلیمری کنتور زمینی آب به ابعاد (۴۵Í۵۵) سانتی متر و ارتفاع ۴۵ سانتی متر و تثبیت اطراف دریچه با ملات سیمان

- ساخت حوضچه آجری و نصب دریچه تحویلی از کارفرما و تثبیت آن با ملات ماسه سیمان به ابعاد ۷۵Í۶۵ و به ارتفاع ۴۵ سانتیمتر

- برای مجتمعهای آپارتمانی در حال ساخت فقط یک انشعاب جهت بنایی واگذار گردد و مابقی انشعابات بعد از آماده سازی و کف سازی محل نصب انشعابات واگذار گردد.

- نصب کنتور و متعلقات در پیاده رو به هیچ وجه مجاز نمی باشد.

 در مواردی که امکان نصب زمینی در داخل ملک مشترک نمی باشد باید دیواری نصب گردد.

- محل نصب کنتور در منازل باید جانمایی دقیق شود به گونه ای که مأمور قرائت کنتور هنگام قرائت مجبور به بستن درب منزل نگردد.

- جهت انشعابات بنایی (ساخت و ساز) قبل ازنصب باید به مشترک اعلام گردد جهت حفاظت کنتور و متعلقات آن نسبت به ساخت دریچه فلزی حوضچه کنتور به ابعاد ۶۰ Í۶۰ سانیتمتر بایستی اقدام نماید و دارای قلاب برای قفل و بهمراه  کلید (قفل باسه کلید) که یکی تحویل کنتور خوان و بقیه برای مشترک باشد. در صورت عدم آماده بودن دریچه کنتورها انشعاب به هیچ وجه نباید وصل گردد.

- کنتور باید در نزدیکترین فاصله در پشت درب منزل نصب گردد.

- شیر قطع و وصل پیاده رو به هیچ وجه نباید درون حوضچه کنتور قرار گیرد.

محدودیت های اتصال به شبکه آب شهری

۱- محل نصب کمربند می بایستی تمیز و عاری از آلودگی باشدو واشر لاستیک کمربند قبل از نصب از نظر کیفیت کنترل گردد.

۲- پیچ و مهره های کمربند از نوع گالوانیزه یا استیل با فشار مناسب بسته شوند.

۳- از اعمال فشار بیش از حد به واشر و اتصالات در هنگام نصب خودداری شود.

۴- بر روی خط جمع کننده آب چاهها و خطوط انتقال انشعاب گرفتن ممنوع است.

۵- در محل اتصالات از قبیل تبدیل ها، سه راهی ها، چهار راهی ها و ... انشعاب گرفتن مجاز نیست و رعایت فاصله حدودی ۲-۱ متر از محل اتصالات انشعاب گیری مجاز می باشد.

۶- نصب کنتور انشعاب بایستی بصورت افقی انجام گرفته، بطوری که صفحه ساعت روبه بالا باشد.

شرایط نصب حوضچه کنتور:

فاصله کنتور با کف حوضچه ۳۵ سانتی متر باشد که ۲۰ سانتی متر از کف حوضچه باید شن دانه بندی شده ریخته شود.

- فاصله لوله انشعاب از داخل حوضچه تا سطح زمین حداقل ۳۵ سانتی متر باید باشد.

- نسبت به تثبیت حوضچه کنتور با بتن با عیار kg/m۳ ۲۰۰ بصورت کاملاً تراز با سطح افق اقدام گردد.

نصب انشعاب دیواری

- نصب انشعاب دیواری برای شهرهای جنوب استان (چابهار- کنارک – راسک- نگور- سرباز – پیشین- نیکشهر- قصرقند- اسپکه- بنت- فنوج – زابلی – سوران- آسپیچ – سراوان – جالق – سیرکان – ایرانشهر – بمپور – محمدان - بزمان)

۱- اگر ملک دارای حصار مشخصی می باشد انشعاب باید دیواری نصب گردد برای مشترکینی  که ملکشان فاقد حصار لازم می باشد انشعاب زمینی مطابق با نقشه نصب گردد.

به کلیه مشترکین بخصوص کسانی که ساخت و ساز دارند ابلاغ گردد نسبت به آماده سازی محل نصب کنتور (طاقچه) به ابعاد cm۳۰ Í ۴۰ cm به عمق ۲۰ سانتی متر و ارتفاع ۴۰ سانتی متر از سطح موزائیک اقدام نمایند.

نصب انشعابات آپارتمانی(چند واحدی)

ابعاد محفظه  کنتورهای دیواری (آپارتمانی)